Demokracja obywatelska najpełniej przejawia się w samorządzie terytorialnym, gospodarczym i zawodowym. Istota wszystkich form samorządu jest taka sama: stanowią one podmioty zdecentralizowanej administracji państwowej, czyli publicznej. Wszystkie powstają w drodze ustawy i posiadają władztwo administracyjne, to jest zdolność do wykonywania zadań administracji publicznej w różnych dziedzinach życia społecznego. W sferze administracji lokalnej i regionalnej jest to samorząd terytorialny. W ramach tej formy samorządu społeczność gminna i powiatowa, zwana regionalną wspólnotą samorządową otrzymują, w drodze ustawy, określony zakres zadań publicznych, które deleguje państwo w przekonaniu, że zdecentralizowana administracja samorządowa, przy udziale czynnika obywatelskiego, wykona je efektywniej niż scentralizowana i zbiurokratyzowana administracja rządowa. W sferze ekonomicznej wyrazem decentralizacji administracji publicznej jest samorząd gospodarczy, zinstytucjonalizowany w izbach rolniczych, rzemieślniczych i przemysłowo-handlowych. Zakres zadań publicznych delegowanych w drodze ustawy na izby, ich obligatoryjny i powszechny charakter jest miarą decentralizacji administracji państwowej w dziedzinie gospodarczej oraz wyrazem zaufania państwa do przedsiębiorców bardziej niż urzędnicy administracji rządowej kompetentnych w rozwiązywaniu lokalnych i regionalnych problemów: rolnictwa, przemysłu, handlu i rzemiosła. Wyrazem decentralizacji administracji państwowej jest również samorząd zawodowy, zorganizowany w izbach lekarskich, adwokackich, aptekarskich, maklerskich itd. Izby te stanowią ochronę zawodów zaufania publicznego, które ze względu na interes społeczny wymagają najwyższych kwalifikacji merytorycznych i moralnych. Książka jest pierwszą publikacją, która w sposób zwięzły, podręcznikowy obejmuje wszystkie formy samorządu: terytorialny, gospodarczy i zawodowy; umożliwia czytelnikowi zrozumienie istoty samorządu oraz jego miejsca i roli w ustroju Rzeczypospolitej Polskiej po reformie administracji publicznej. Publikacja adresowana jest do studentów, działaczy i pracowników samorządu terytorialnego, gospodarczego i zawodowego oraz innych osób, które interesują się zdecentralizowanymi formami administracji publicznej.